Feed grade formunda olan Amonyum Klorür (Amonyum Klorid) (NH4Cl); kristal bir tuz olarak sunulan inorganik bir bileşiktir. Feed grade (Yem Sınıfı) olması nedeniyle hayvan yemlerinde güvenle kullanılır.
Amonyum klorür, sığır, koyun, köpek ve kediler için yem asitliği düzenleyicisi olarak uygulanır. Bununla birlikte, amonyum klorür geviş getiren hayvanlarda, köpeklerde ve kedilerde idrarın pH’sını etkili bir şekilde düşürür. Yemlerde kullanıldığında amonyum klorür hedef hayvanların idrar pH’ını ve idrar taşı oluşumunu azaltır. Ayrıca amonyum Klorür, ineklerde özellikle doğuma 21 gün kala anyon-katyon dengesinin sağlanmasına destek olarak DCAD dengesinin sağlanması için kullanılır.
Etkili minimum doz, diyetin anyon-katyon oranına bağlıdır. Hedef türlerin diyet amonyum klorüre duyarlılığı farklı görünmektedir, Geviş getiren hayvanlar köpeklerden daha yüksek bir tolerans göstermektedir. Amonyum klorürün her iki iyonu da hızla atılacağından, dokularda ve ürünlerde bu iyonların endojen konsantrasyonunda bir artış beklenmez. Bu nedenle, amonyum klorürün hayvan beslenmesinde kullanımı tüketici güvenliği açısından herhangi bir endişe yaratmaz.
Özellikle farklı anyon-katyon oranlarına sahip yemlerin çeşitliliği göz önüne alındığında, ruminantlar için yemde sürekli kullanımda bir uygulama süresi boyunca %0,5 amonyum klorür oranı kullanımı uygundur. %1 oranında amonyum klorür içeren yem konsantrasyonunun geviş getiren hayvanlar için sınırlı bir süre (yaklaşık 3 ay) boyunca güvenli olduğu kabul edilir. (EFSA, European Food Safety Authority, 2016)
Amonyum klorür olduğu gibi atılmaz. Bunun yerine üre ve amonyum ve klorür iyonları olarak atılır. Bunlar hayvan dışkısındaki doğal maddelerdir. Dolayısıyla, geviş getiren hayvanlar için güvenli kabul edilen diyet düzeylerinde amonyum klorür kullanımı çevre açısından bir risk oluşturmamaktadır.
Amonyum Klorür (Amonyum Klorid) (NH4Cl), ruminantlarda kullanım alanları olan Ürolitiyazis ve Diyet Katyon-Anyon Farkı (DCAD) hakkında genel bilgiler ;
İdrar Taşı Oluşumu – Ürolitiyazis
Özellikle kapalı besi yapıldığında yüksektir. Ekonomik hasara neden olur, koyunların üreme sağlığını etkiler ve hatta ölüme bile yol açabilir. Anatomik nedenlerle öncelikle erkekleri etkiler.
Belirtileri;
- İdrar akışının bozulması,
- İdrarın acılı ve zor yapılması,
- Sıvı kaybı,
- Düşük sıvı alımı,
- Alkali idrar pH’sı
Nedenler;
- Protein, kalsiyum, magnezyum veya fosfor açısından zengin diyetler gibi yemdeki bileşenlerin konsantrasyonundaki dengesizlik,
- Konsantre açısından zengin ve düşük kaba yemli diyetler geviş getirmeyi azaltabilir ve idrarda hiperkonsantrasyona ve fosfor atılımının artmasına neden olabilir. İdrar taşı oluşumunu destekler. Oluşan çekirdek, etrafındaki çökelmeyi, toplanmayı ve betonlaşmayı teşvik eder, hacmini arttırır ve idrar yolunun tıkanmasına neden olur.
- Sertliği yüksek mineral bakımından yoğun su tüketimi,
- Bazı oksalat veya silika açısından zengin bitkilerin alımı nedeniyle idrarda mineral atılımının artması.
Diyet Katyon-Anyon Farkı (DCAD)
Bir yem materyalinin veya rasyonun diyet katyon-anyon farkı (DCAD), pozitif yüklü iyonlar (katyonlar) ile negatif yüklü iyonlar (anyonlar) arasındaki denge tarafından belirlenir. DCAD mili-Eşdeğer (mEq) olarak ifade edilir.
DCAD genellikle kuru ineklerin diyetinde bir besin maddesi olarak kullanılır. Buzağılamadan hemen önce, bir ineğin kalsiyum gereksinimi keskin bir şekilde artar. Hayvandaki kalsiyum yeterince hızlı bir şekilde kullanılamadığında, süt humması riski artar. Bu nedenle, kuru ineklere negatif DCAD’li bir rasyon sağlanması tavsiye edilir.
Düşük DCAD’li bir rasyonla, kemiklerden daha fazla kalsiyum emilimi ve idrar yoluyla daha fazla kalsiyum atılımı eşlik eder. Böylece hayvandaki kalsiyum metabolizması aktive olur ve süt humması (doğum felci) riski azalır.