Soya danesinde besin maddelerinin yanı sıra soya proteininden yararlanmayı azaltan, enerji ve yağ rezorpsiyonunu düşürerek gelişmeyi engelleyen enzimler, tripsin engelleyicileri ve saponin gibi bileşikler vardır. Bu nedenle beslenmede çiğ soya kullanımı sakıncalıdır. Soyada bulunan 20 dolayında ki enzimden lipoksijenaz, üreaz ve tripsin engelleyicisi hayvan besleme açısından önemlidir.
Lipoksijenaz yağları okside eder. Bir proteaz olan üreaz ise üreyi karbondioksit ve amonyağa hidrolize eder. Bu nedenle çiğ soyanın bulunduğu rasyona üre katılması halinde hayvanlarda amonyak zehirlenmesi görülür. Soyada bulunan tripsin engelleyicisi pankreastan salgılanan tripsin etkinliğini engelleyerek organizmadaki kükürtlü aminoasitlerin yoğun bir şekilde dışarıya atılmasına neden olur. Soyanın bu tip beslenmeyi engelleyici bileşikler nedeniyle soya danesinin ısı işlemden geçirildikten sonra verilmesi gerekir.
Çiğ soya küspesinin protein kalitesi, hem antinütrisyonel faktörler azaltılması hem de protein sindirilebilirliğinin optimizasyonuna bağlıdır. Soyanın işlenmesinde mevcut teknolojilerin ortak amacı, minimum antinutrisyonel faktör içeriğine, optimum protein kalitesine sahip, yüksek protein içerikli homojen ürün elde etmektir. Soya küspesinin besin değerinin en üst düzeye çıkarılması için, bu antinütrisyonel faktörlerin inaktive edilmesi veya en aza indirilmesi gerekir.
Yetersiz ısıtma, antinütrisyonel faktörleri tamamen yok edemez. Soya küspesi, hayvan yemlerinde kullanılan tahıl tanelerinin lizin noksanlığını tamamlayan sindirilebilir en yüksek lizin içeriğindeki hammaddedir. Aşırı ısıtma, lizinin mevcudiyetini azaltır (Maillard reaksiyonu yoluyla) ve diğer amino asitleri de azaltır. Aşırı ısıtma ayrıca soya küspesinin besleyici değerini düşürür. Hem yetersiz hem de aşırı ısınma, düşük kaliteli soya küspesine neden olur.
Bu nedenle, yeterince işlenmiş soya küspesini az veya fazla işlenmiş küspelerden ayırt etmek için yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Soya fasulyesi küspesinin antinütrisyonel faktörleri azaltacak kadar ısıtılıp ısıtılmadığını belirlemek için üreaz indeksi yararlıdır. Ancak aşırı ısıl işlemi belirlemek için ek analizler ile değerlendirmek daha doğru sonuçlar verir. KOH çözünürlüğü, aşırı işlemeyi belirlemek için kullanılan bir indekstir. Protein dağılabilirlik indeksi (PDI) tayini, soya fasulyesini hem düşük ısıtılmasını hem de aşırı ısıtılmasını değerlendirmek bir yöntemdir.
Üreaz tahlilinin birincil amacı, soya fasulyesi küspesinin antinütrisyonel faktörlerin çoğunu yok etmek için yeterince ısıtılıp ısıtılmadığını belirlemektir.
Genel olarak, hayvan beslemede kullanılacak uygun şekilde işlenmiş soya ürünlerinde üreaz aktivitesinin 0.05-0.3 mg n/dk olması istenmektedir. Daha düşük değerler ürünün fazla işlendiğini, daha yüksek değerler ise ürünün az işlendiğini göstermektedir.
